ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΗΓΕΤΕΣ

Σε ώρες κρίσεων ηθών, αρχών, θεσμών και δικαιωμάτων ο απλός πολίτης στρέφει τα αυτιά του να ακούσει τους διανοούμενους. Περιμένει από αυτούς να δώσουν λύσεις.
Ποιοι είναι όμως οι πνευματικοί ηγέτες; Πρέπει να παίζουν αυτό τον ρόλο που ζητούν οι πολίτες; Γιατί δεν αντιλαμβανόμαστε την παρουσία τους;

Σε ένα τέτοιο δύσκολο θέμα δεν μπορούσα παρά να ζητήσω την βοήθεια του ειδικού.

Εύανδρος : Λέγαμε κάποτε «Αυτός είναι μορφωμένος, έχει πάει στο Πανεπιστήμιο» και ανοίγαμε τα αυτιά μας να ακούσουμε τι θα πει. Πες μου θείε Ισοκράτη ποια η γνώμη σου για τους μορφωμένους;

Ισοκράτης : Ποιούς λοιπόν, ονομάζω μορφωμένους, αφού δεν πιστεύω πως συνιστούν τη μόρφωση οι γνώσεις και οι ιδιαίτερες ικανότητες του καθενός; Θεωρώ πρώτα πρώτα αυτούς που χειρίζονται επιδέξια την καθημερινή πραγματικότητα και έχουν επιτυχή αντίληψη της καταστάσεως της εποχής, μπορώντας γενικά να σταθμίσουν τα συμφέροντα.

Εύανδρος : Άρα ο μορφωμένος άνθρωπος θα πρέπει να ψάχνει σε βάθος κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων, να παίρνει θέση σε κρίσιμα θέματα, να παλεύει για το σωστό και το δίκαιο και να φέρνει στο φώς ότι οι κυβερνώντες επιθυμούν να μείνει κρυφό.

Ισοκράτης : Κατόπιν θεωρώ μορφωμένους αυτούς που συμπεριφέρονται όπως πρέπει και δίκαια σ' όσους τους συναναστρέφονται όσον το δυνατόν πιο ευχάριστα και πιο κοντά στο μέτρο.

Εύανδρος : Στην προσπάθεια ενημέρωσης των πολιτών δεν πρέπει να υπεραπλουστεύονται σε βαθμό εκχυδαϊσμού οι απαντήσεις αλλά ούτε να πνευματικοποιούνται σε βαθμό ολοκληρωτικής ακατανοησίας. Ούτε να εξοργίζονται όταν δεν γίνονται αντιληπτοί από την αρχή ή τους τίθενται διαφορετικές απόψεις.

Ισοκράτης : Επίσης αυτούς που συγκρατούνται μπροστά στις ηδονές και δεν νικιούνται εντελώς από τις συμφορές, αλλά τις αντιμετωπίζουν αντρίκια και είναι αντάξιοι του γένους των.

Εύανδρος : Οι αληθινοί διανοούμενοι δεν κάθονται στο καναπέ και τιμούν το ρητό «μη με θίξεις για να μην σε θίξω». Παρόλο τον πόλεμο και τον χλευασμό που θα δεχτούν δεν πρέπει να ξεχνούν ότι δεν στοχάζονται μόνο για τον εαυτό τους και τους άλλους, αλλά δρουν και για τους άλλους.

Ισοκράτης : Τέταρτο και μεγαλύτερο, να μην διαφθείρονται από την ευτυχία, ούτε να κοκορεύονται ούτε να υπερηφανεύονται, αλλά να μένουν σταθερά στις γραμμές των σωφρόνων. Να μην χαίρονται πιο πολύ για τα αγαθά που χαρίζει κάποτε η τύχη παρά για τα αγαθά που εξαρχής αποχτούν χάρη στο χαρακτήρα και την φρόνησή τους.

Εύανδρος : Η επίκριση και αφ’ υψηλού διαμαρτυρία δεν είναι στάση για ένα μορφωμένο. Ούτε η ανάπαυση στην επάρκεια των αγαθών τους και η αυταρέσκεια τους πρέπει να τους κάνει εγωιστές και ομφαλοσκόπους που αντιλαμβάνονται τον λαό σαν μάζα που πρέπει να τον πείσουν. Ούτε είναι η υπέρτατη ευτυχία η ταύτιση θέσεων με πνευματικά ρεύματα του εξωτερικού που προτείνουν, χωρίς ανάλυση και εμβάθυνση, λύσεις που δεν ανταποκρίνονται στην Ελληνική πραγματικότητα.

Ισοκράτης : Τέλος εκείνους, που η όλη ψυχική υφή τους βρίσκεται σε μιαν ευτυχή αρμονία όχι προς μία από τις παραπάνω ικανότητες, αλλά προς όλες, αυτούς θεωρώ και φρόνιμους και τέλειους και κατόχους των αρετών."

Αυτό που δεν γνώριζε ο Ισοκράτης είναι ότι τώρα έχουμε ένα πρόσθετο εμπόδιο, την Νέα τάξη Πραγμάτων. Γράφουν στα κείμενά τους :
" Ίσως η πιθανή συμμαχία του λαού με την τάξη των διανοουμένων να αποτελούσε κίνδυνο για τα συμφέροντά μας, αλλά έχουμε πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουμε ακόμη και την πιθανότητα ενός τέτοιου ενδεχόμενου. Μεταξύ αυτών των δύο δυνάμεων έχουμε αναγείρει ένα ψηλό τείχος, τον αμοιβαίο τρόμο".

Οι διανοούμενοι θα μπορούσαν να δώσουν λύση στην επιδρομή της παγκοσμιοποίησης και να δημιουργήσουν ένα κίνημα – αντιοργανισμό που θα εμπόδιζε τις ενέργειες της νέας τάξης.

Τα ερωτήματα παραμένουν : ποιοι είναι, που βρίσκονται και ποιος θα τους οργανώσει.

Σημ . ( Το αρχαίο κείμενο είναι από τον Παναθηναϊκό του Ισοκράτη )